پایاننامه کارشناسی ارشد
عنوان :
لقمه حلال و حرام در آیات و روایات و تاثیر آن در شکل گیری شخصیت و تربیت فرزند
با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات: 183 صفحه
تکه های از متن به عنوان نمونه :
چکیده
توجه به لقمه حلال و حرام جهت کسب لقمه حلال و اجتناب از لقمه حرام از خواسته های اکید اسلام است. در فقه اسلامی به تفصیل در مورد کسب حلال و حرام بحث شده و بابی در فقه به نام مکاسب و خرید و فروش باز شده که شرایط ورود به کسب و تجارت را مورد توجّه قرار داده تا مؤمنان به کسب حرام نیفتند.در آموزه های دینی به آثار و پیامد های حلال و حرام پرداخته شده است؛ از جمله اینکه لقمه حلال موجب پاکیزگی و قبولی اعمال در سیر تکاملی شخصیت و تربیت فرزند است. و در طرف مقابل لقمه حرام، سیر تربیتی فرزند را با مشکل اساسی روبرو می کند. در این پایان نامه ابتدا مباحثی چون مفهوم شناسی حلال و حرام و آثار آن دو، وظیفه انسان در کسب روزی پاکیزه، شخصیت و تربیت بیان شده و در پایان به عامل مهم وتاثیر گذار در تربیت فرزند؛ یعنی نقش غذای حلال و حرام و آثار آن در تربیت فرزند پرداخته شده است.
کلید واژگان: حلال ، حرام ، شخصیت ، تربیت
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
1-1- طرح موضوع.............................................................................................................................. .2
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق...................................................................................................... 3
1-3- اهداف تحقیق........................................................................................................................... 3
1-4- پیشینه ی تحقیق.................................................................................................................... 4
1-5- روش تحقیق............................................................................................................................. 5
1-6- سؤالات تحقیق......................................................................................................................... 5
1-7- فرضیه های تحقیق................................................................................................................. 5
فصل دوم : یافته های تحقیق
2-1- مفهوم شناسی حلال.............................................................................................................. 7
2-1-1- حلال در لغت .................................................................................................................... 7
2-1-2- حلال در اصطلاح قرآن.................................................................................................... 7
2-1-3- اوصاف رزق حلال.............................................................................................................. 8
2-1-3-1- رزق معلوم .............................................................................................................. 9
2-1-3-2- رزق طیب................................................................................................................. 13
2-1-3-3- رزق حسن................................................................................................................ 15.
2-1-3-4- رزق کریم ................................................................................................................ 17.
2-1-4- ارزش کسب حلال و لقمه پاکیزه.................................................................................. 19
2-1-5-ویژگیهای رزق حلال........................................................................................................... 21
2-1-6- آثارو پیامدهای کسب حلال ........................................................................................... 22.
2-1-6-1- بهره مند شدن از عنایات الهی............................................................................ 23.
2-1-6-2- مستجاب شدن دعا ............................................................................................... 24
2-1-6-3- توفیق از جانب خدا .............................................................................................. 27.
عنوان صفحه
2-1-6-4- برخوردار از منزلت ویژه نزد خدا ...................................................................... 27
2-1-6-5- ورود در قیامت بت چهره ای نورانی ................................................................ 27.
2-2- مفهوم شناسی حرام............................................................................................................... 28
2-2-1- حرام در لغت ..................................................................................................................... 28
2-2-2- حرام در اصطلاح قرآن..................................................................................................... 28
2-2-3- اقسام حرام ....................................................................................................................... 29
2-2-3-1- حرام ذاتی ................................................................................................................ 30
2-2-3-2- حرام غیر داتی ........................................................................................................ 31.
2-2-4- غذاهای حرام....................................................................................................................... 31
2-2-4-1- ربا................................................................................................................................. 34
2-2-4-2- رشوه............................................................................................................................ 36.
2-2-4-3- کم فروشی ............................................................................................................... 37
2-2-4-4- دزدی ......................................................................................................................... 38
2-2-4-5- خیانت ........................................................................................................................ 39
2-2-4-6- مال یتیم ................................................................................................................... 40
2-2-5- آثار سوء حرام خواری ..................................................................................................... 41
2-2-5-1- آثار فردی لقمه حرام ............................................................................................ 41
2-2-5-1-1- بی برکتی اموال .......................................................................................... 42
2-2-5-1-2- عدم پذیرش عبادات .................................................................................. 42
2-2-5-1-3- عدم استجابت دعا ...................................................................................... 42
2-2-5-1-4- قساوت قلب .................................................................................................. 43
2-2-5-2- آثار اجتماعی لقمه حرام ...................................................................................... 44
2-3-انسان و طلب روزی................................................................................................................... 45
2-3-1- مقدمه.................................................................................................................................... 45
2-3-2- گستردگی و تنگی روزی.................................................................................................. 46
2-3-2-1- عوامل افزایش روزی.............................................................................................. 49
2-3-2-1-1- کار و تلاش.................................................................................................. 49
2-3-2-1-2- دعا کردن .................................................................................................... 51
2-3-2-1-3- توکل.............................................................................................................. 53
2-3-2-1-4- تقوا و درستکاری........................................................................................ 54
عنوان صفحه
2-3-2-1-5- شکر و سپاسگذاری .................................................................................. 55
2-3-2-1-6- انفاق............................................................................................................... 55
2-3-2-1-7- استغفار ........................................................................................................ 56
2-3-2-2- عوامل کاهش روزی............................................................................................... 57
2-3-2-2-1- گناه ............................................................................................................... 57
2-3-2-2-2- کفر و ناسپاسی .......................................................................................... 57
2-3-2-2-3- رسیدگی نکردن به محرومان ................................................................. 57
2-4-شخصیت و ابعاد آن.................................................................................................................. 58
2-4-1- تعریف شخصیت................................................................................................................. 58
2-4-2- عوامل تأثیر گذار بر شخصیت......................................................................................... 62
2-4-2-1- وراثت .............................................................................................................................. 62
2-4-2-1-1- تأثیر عامل وراثت از دیدگاه اسلام...................................................................... 63
2-4-2-2- محیط............................................................................................................................... 64
2-4-3- نظریه های شخصیت از دیدگاه روانشناسی................................................................ 66
2-4-3-1- نظریه زیگموند فروید................................................................................................... 67
2-4-3-2- نظریه آدلر....................................................................................................................... 68
2-4-3-3- نظریه کارن راجرز......................................................................................................... 69
2-4-3-4- نظریه ابراهام مزلو......................................................................................................... 70
2-4-3-5- نظریه مکتب اگزیستانسیالیست................................................................................ 70
2-4-3-6- نظریه اسلام در باره شخصیت................................................................................... 71
2-4-4- ابعاد شخصیت و نحوه تکامل آنها از نظر اسلام و روانشناسی غرب..................... 74
2-4-4-1- ابعاد شخصیت از دیدگاه اسلام................................................................................. 83
2-4-5- تکامل شخصیت از دیدگاه اسلام بر اساس نظریه فطرت گرایی........................... 84
بخش پنجم: تربیت و ابعاد آن ........................................................................................................ 88.
2-5-1- تعریف تربیت ..................................................................................................................... 88
2-5-1-1- تربیت در لغت ............................................................................................................ 88
2-5-1-2- تربیت در اصطلاح ..................................................................................................... 89
2-5-2- عوامل تاثیر گذار بر تربیت ............................................................................................. 90
2-5-2-1- تغذیه ........................................................................................................................... 90
2-5-2-1-1- اهمیت و نقش تغذیه در بعد مادی و معنوی فرزند ................................. 90
عنوان صفحه
2-5-2-2- اراده................................................................................................................................. 93
2-5-3- رویکردهای رایج در تربیت ........................................................................................... 94
2-5-3-1- رویکردهای دینی در تربیت ................................................................................... 94
2-5-3-2- رویکردهای سکولار در تربیت................................................................................. 96
2-5-3-3- رویکرد اسلامی در تربیت ارزش ها .................................................................... 99
2-5-4- اهداف تربیت ..................................................................................................................... 102
2-5-4-1- اهداف تربیت لیبرالی............................................................................................... 102
2-5-4-1-1- آموزش و پرش همگانی.................................................................................. 102
2-5-4-1-2- آموزش و پرورش مدنی................................................................................... 103
2-5-4-1-3- آموزش عملی و کاربردی .............................................................................. 103
2-5-4-1-4- تربیت انسان آزاد و خودگردان.................................................................... 103
2-5-4-1-5- پرورش عقل........................................................................................................ 104
2-5-4-2- اهداف در تربیت اسلامی.................................................................................. 104
2-5-4-2-1- دست یابی به حیات طیبه....................................................................... 104
2-5-4-2-2- نیل به مقام عبودیت و قرب .................................................................. 105
2-5-4-2-3- پرورش روحیه اعتدال ............................................................................. 106
2-5-4-2-4- تربیت انسان عاقل و عالم ....................................................................... 106
2-5-4-2-5- مسئولیت پذیری......................................................................................... 106
2-5-5- مقایسه ی رویکرد اسلامی با رویکرد های رایج ................................................ 107
2-5-6- مبانی تکامل تربیت از دیدگاه اسلام ................................................................... 110
2-5-6-1- عقلانیت خردورزی.......................................................................................... 110
2-5-6-2- جهت گیری ارادی در ادای تکلیف............................................................. 110
2-5-6-3- اعتدال ............................................................................................................... 110
2-5-6-4- علم آموختن .................................................................................................... 111
2-5-6-5- اعتقاد به خدا و یاد مرگ ............................................................................. 111
2-5-6-6- عبادت ................................................................................................................ 111
2-5-6-7- استفاده از مربیان کامل .................................................................................. 112
فصل سوم: تأثیرات لقمه حلال و حرام بر ابعاد شخصیتی، تربیتی فرزند
3-1- اهمیت و نقش تغذیه در بعد مادی و معنوی.................................................................. 116
عنوان صفحه
3-2- تأثیر غذای حلال و حرام در نطفه و جنین..................................................................... 119
3-3- تأثیر غذای حلال و حرام در دوران شیرخوارگی........................................................... 120
3-4- غذاها و نوشیدنیهای حرام و آثار آن.................................................................................. 121
3-4-1- غذاهای حرام ..................................................................................................................... 121
3-4-1-1-میته.................................................................................................................................... 123
3-4-1-2-دم....................................................................................................................................... 128
3-4-1-3-لحم الخنزیر...................................................................................................................... 131
3-4-1-4-«ما اهل به لغیر الله........................................................................................................ 136
3-4-2- نوشیدنی های حرام........................................................................................................... 138
3-4-2- 1-خمر ................................................................................................................................ 138
3-5- غذاهایی که از راه نامشروع کسب می شود..................................................................... 146
3-5-1-ربا............................................................................................................................................. 147
3-5-2-رشوه........................................................................................................................................ 152
3-5-3- کم فروشی........................................................................................................................... 156
نتیجه گیری ..................................................................................................... 161
فهرست منابع و مآخذ....................................................................................... 162
مقدمه
انسان مسلمان موظف است در آنچه بدست می آورد دقت نماید چرا که هر چه بدست می آید و وارد زندگی انسان می شود با واسطه و یا بدون واسطه، در غذای انسان وارد می شود و در درون شکم انسان جای می گیرد در حالی که از این سه حالت بیرون نیست:
الف – لقمه حلال که در تعالیم اسلامی مقدمه عمل صالح شمرده شده است
ب – لقمه حرام که همانند آب آلوده که جسم را بیمار می کند، جان آدمی را آلوده می سازد و هنگامی که جان انسان آلوده گشت نه تنها هیچ عبادت و دعایی از انسان مورد قبول واقع نمی شود، بلکه ناخواسته در سراشیبی سقوط قرار می گیرد.
ج – لقمه شبهه ناک که دستور اسلام این است که انسان به غذا یا مال شبهه ناک نزدیک نشود چرا که نزدیک شدن به پرتگاه معصیت و حرام احتمال پرت شدن را افزایش می دهد.
بسیاری از تاثیرات غذا از دید ظاهری دانشمندان مخفی مانده است، چرا که هر چیزی با درک مادی انسان و آزمایشات، قابل مشاهده و بررسی نیست. یکی از این موارد تاثیر لقمه حلال و حرام بر وجود انسان و به تبع آن بر وجود فرزندان از طریق تاثیر لقمه در دوران حاملگی یا پس از آن می باشد.
در ادیان الهی، بالاخص دین خاتم النبیّین(صلی الله علیه و آله) اسلام ، همین امور باطنی به تفصیل بیان شده است. استخراج آیات و روایات مبین موضوع و نظام بندی آیات مستخرجه در جهت رساندن پیام تحقیق با استفاده از کتب معتبر از اهداف تحقیق است.
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق
نیاز به غذا از جمله امور فطری و غریزی انسان است. آنچه از اهمیت ویژه ای برخوردار است این است که این نیاز چگونه و از چه راهی برآورده شود؟ چرا که تاریخ نشان می دهد که این نیاز و عواملی که رسیدن به آن را میسّر می سازد، سرنوشت بسیاری از افراد را تغییر داده است. دین مبیت اسلام همانند ادیان گذشته، پیروان خود را به تاثیرات شگرف غذا در زندگی انسان آگاه ساخته است، مسئله ای که امروزه نیز برخی انسان ها از آن غفلت می کنند. تا قبل از دستورات روح بخش اسلام و حتّی پس از آن، باور نمی کردند که غذا علاوه بر " ویتامین " و " پروتئین " در مسائل روحی – روانی انسان نیز تاثیر داشته باشد. با گسترش مرزهای دانش بشری تاثیرات غذاها بر روحیات انسانی مورد توجّه دانشمندان قرار گرفت. آنها باور کردند که بسیاری از پدیده های اخلاقی به خاطر هورمون هایی است که غده ها تراوش می کنند و تراوش غده ها ارتباط نزدیکی با تغذیه انسان دارد.
در واقع می توان گفت یک لقمه نیز می تواند آثار خاصی را بر انسان بگذارد و از طرفی راه بدست آوردن غذا و چگونگی تهیه آن نیز تاثیرات بسیاری را در وجود انسان بر جای می نهد.
در این تحقیق با تکیه بر لقمه ی حلال و حرام ، تاثیر آن بر شکل گیری شخصیت و تربیت فرزند، تبیین می شود.
1-3- هدف تحقیق
هدف کلی : تأثیر لقمه حلال و حرام بر رشد و شخصیت
اهداف جزئی :
و........