این پایان نامه دانشگاه تهران و در مقطع کارشناسی ارشد و به روش کیفی انجام گرفته است. تعداد صفحات: 151. نوع فایل: WORD.
1 مقدمه
تاریخچة پیدایش مهاجرت چندان روشن نیست.بشر در طول تاریخ همواره در حال حرکت و جابجایی بوده است.انسان اولیه به دلایل مختلف از جمله بهبود بخشیدن وضعیت زندگی، حس تنوع طلبی، اجبار، عوامل سیاسی ،تامین امنیت و...به تغییر محل سکونت خود می پرداخته است؛اما این جابجایی ها با آنچه امروزه شاهد آن هستیم کاملا متفاوت است. از آنجایی که در گذشته رشد جمعیت ودر نتیجه جابجایی انسانها در مقیاس بسیار کوچکتری صورت می گرفت؛تاثیر این مهاجرت ها برساختار اقتصادی- اجتماعی ودموگرافیک مناطق مهاجر فرست ومناطق مهاجر پذیر چندان قابل ملاحظه نبوده وحتی امری کاملا طبیعی وگاهی مفید تلقی می شد.
از اوایل قرن نوزدهم مهاجرت وبه خصوص مهاجرت از روستا به شهربه عنوان یک پدیدة اجتماعی مهم نمایان شد؛به همین دلیل به طرز جدیدی مورد توجه صاحبنظران واندیشمندان وجامعه شناسان قرار گرفت.بروز تغییرات سریع در جامعه شهری، جاذبه شهرها، رفاه طلبی وافزون خواهی انسان عصر جدید سبب پیدایش نوع جدیدی از مهاجرت شد وبدنبال آن اصطلاح ترک روستا وروستا گریزی در سه دهة اول قرن بیستم رایج گردید(جمشیدیها وعلی بابایی72:1381). البته مهاجرت وجابجایی انسانها در جوامع پیشرفته وصنعتی با کشور های در حال توسعه تمایز آشکاری دارد؛ زیرا علت وماهیت این مهاجرت ها متفاوت بوده ودر نتیجه تاثیرات متفاوتی را بر جای گذاشته است. مهاجرت در معنای مورد نظردر ایران که در قرن بیستم آغاز گردیده، بعد از اصلاحات ارضی رژیم پهلوی تشدید شده است.
به طور کلی می توان سه دورة متفاوت مهاجرت های روستایی را در ایران تشخیص داد(وثوقی1366، ازکیا وغفاری 64:1383): در دورة اول که به قبل از اصلاحات ارضی رژیم پهلوی بر می گردد؛ میزان مهاجرت ها بسیار پایین بوده ومهاجرت ها بیشتر بین روستا ها صورت می گرفت.
دورة دوم مهاجرت های روستایی بین سالهای 1345تا1356 رخ داده است.این دوره با اجرای قوانین اصلاحات ارضی مصادف است.عوامل متعددی به افزایش مهاجرت ها در این دوره کمک کرده اند که از جمله می توان به بیکاری روستاییان در نتیجة دگرگون شدن سیستم زراعی سنتی وجایگزینی ماشین به جای نیروی انسانی وگسترش صنایع شهری که در جذب نیروی انسانی کنده شده از زمین بر اثر اجرای قوانین ارضی موثر بوده اند اشاره کرد.
دورة سوم مهاجرت های روستا به شهراز ابتدای انقلاب اسلامی تا نیمة دوم دهة1370ادامه می یابد.در ابتدای انقلاب کاهش قابل ملاحظه ای در آهنگ مهاجرت های روستایی حاصل شد؛اما از دهة60مهاجرت های روستاـشهری دوباره از سر گرفته شد.از مهمترین انگیزه های مهاجرت در این دوره از حیث اقتصادی عدم تعادل میان بازده نیروی کار روستایی واقتصاد شهری واز حیث اجتماعی انزوا زدایی جامعه روستایی وارتقای تحرک اجتماعی وروانی روستاییان بود که در این میان فرایند جنگ وانقلاب نقش مهمی داشته اند.از اینرو مهاجرت های عظیم روستاییان بی زمین ودهقانان آغاز شد.مهاجرت های روستاییان در این دوره با ترک زمین، فروش احشام، کاهش شدید در تولیدات کشاورزی، گرایش خاص روستاییان ثروتمندبه زندگی شهری وایجاد یک قشر از دهقانان ثروتمند همراه بود(ازکیا وغفاری:641383).
...